به گزارش مشرق، تهران مانند بسیاری از کلانشهرهای دنیا با پدیده افراد بی‌خانمان و کارتن خواب مواجه است. شهرداری تهران طی سال های گذشته اقدامات زیادی انجام داده که این افراد حتی به صورت ۲۴ ساعته تحت پوشش گرمخانه‌ها قرار گیرند. حدود ۲۰ گرمخانه در نقاط مختلف تهران وجود دارد و روزانه تعداد زیادی از افراد بی‌خانمان در این مکان‌ها پذیرش می شوند که این افراد علاوه برای دریافت ۳ وعده غذا از امکانات بهداشتی نیز برخوردار می‌شوند. این ویژگی در شرایط کرونا بسیار حائز اهمیت است البته به گفته مسوولان شهرداری تهران کنترل کرونا در گرمخانه‌ها به خوبی انجام گرفته و حتی گشت‌های سیار برای بی خانمان‌هایی که تمایل برای حضور در گرمخانه‌های ثابت ندارند در نظرگرفته شده است.
زنان نیز بخشی از آمار بی‌خانمان‌های تهران را به خود اختصاص داده‌اند، هر چند آمار آنها کمتر از مردان بی‌خانمان است ولی تقریبا خدمات مشابه و برابری نسبت به مردان بی‌خانمان داشته‌اند و حدود ۵۰ درصدشان سابقه اعتیاد دارند درباره موضوعات مختلف خدمات اجتماعی به خانمان‌ها در شهر تهران با سیدمالک حسینی، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران به بحث و گفت‌وگو نشستیم که جزئیات آن به شرح ذیل است.
در حال حاضر شهرداری روزانه به چه تعداد از افراد بی‌خانمان خدمات ارائه می‌دهد؟
ما از لحاظ ارائه خدمات به افراد بی‌خانمان به طور کلی فصول سال را به دو بخش فصل‌های گرم و سرد تقسیم‌بندی می‌کنیم که از خرداد تا انتهای مهر فصل گرم و از آبان تا انتهای اردیبهشت فصل سرد در نظر گرفته می‌شود و بیشترین میزان مراجعه و پذیرش افراد بی‌خانمان در مددسراها(گرمخانه‌ها) مربوط به مدت زمان ابتدای آبان تا انتهای اردیبهشت است.
در حال حاضر ۱۷۵۰ نفر از گرمخانه‌های پایتخت استفاده می‌کنند
عموما سیر صعودی پذیرش ما از ماه مهر آغاز می شود و در حال حاضر ۱۷۵۰ نفر از مددسرا یا گرمخانه‌های پایتخت استفاده می‌کنند که اگر ظرفیت دو سامانسرای خاورشهر و لویزان را هم به آن اضافه کنیم اکنون ۱۹۰۰ نفر از افراد بی‌خانمان توسط شهرداری حمایت و خدمات لازم به آنها ارائه می‌شود.
پذیرش روزانه ۱۳۰۰ نفر در گرمخانه‌ها
میزان پذیرش افراد بی‌خانمان در فصل‌های سر سال چقدر بیشتر از فصل‌های گرم است؟
به طور متوسط روزانه حدود ۱۳۰۰ نفر در روزهای گرم سال در مددسراهای (گرمخانه‌های) پایتخت پذیرش شده است که از ابتدای پاییز تاکنون به تدریج میزان پذیرش حدود ۴۰ درصد نسبت به فصول گرم بیشتر شده است. خوشبختانه شرایط خوبی در گرمخانه‌ها وجود دارد و سعی شده که خدمات به صورت جامع و کامل به مددجوها ارائه شود.
بازگشت ۱۰۰ مددجو از گرمخانه به خانه
خدمات مددکاری در مددسراهای پایتخت(گرمخانه ها) به چه صورت است؟
امسال خوشبختانه موضوع مددکاری در مددسراها(گرمخانه‌ها) را به صورت جدی‌تری در دستور کار قرار دادیم و نتایج مؤثری هم به همراه داشته است که پس از جمع بندی گزارش آن را منتشر خواهیم کرد. ما در سال گذشته با اقدامات مددکاری توانستیم بیش از ۱۰۰ نفر ازافرادی که به گرمخانه ها مراجعه کردند را به خانواده وصل کردیم و از چرخه کارتن خوابی خارج کردیم.
پرونده مددکاری بر اساس خوداظهاری مددجویان زمان پذیرش افراد بی‌خانمان برای آنها تشکیل می‌شود و سوالاتی نظیر بیماری‌های آنها، دلایل بی‌خانمانی و اطلاعاتی از خانواده‌هایشان کسب می‌شود و در صورتی که امکان بازگشت آنها به آغوش خانواده‌هایشان وجود داشته باشد شهرداری تهران قطعا اقدامات لازم را انجام می‌دهد به عبارتی پس از ریشه‌یابی مسأله جدایی افراد بی‌خانمان از خانواده‌هایشان، با افراد خانواده آنها تماس حاصل می‌شود و مشاوره‌های لازم به دو طرف ارائه خواهد شد.
افرادی که دچار آسیب‌های اجتماعی به ویژه اعتیاد هستند اعتماد به نفس آنها کاهش یافته و به نوعی این افراد انزواطلب می شوند و انگیزه برگشت به خانواده را ندارند حتی بسیاری از این افراد از سوی خانواده‌هایشان طرد می‌شوند که با مشاوره و مددکاری می‌توان کمک‌های زیادی برای آنها انجام داد.
آمار مراجعه به گرمخانه به دلیل مشکل اقتصادی نداریم
چند درصد از افراد بی‌خانمان نه به دلیل اعتیاد بلکه به دلایل مشکلات اقتصادی به گرمخانه‌ها یا همان مددسراها روی آورده‌اند؟
برخی از افراد هنگامی که برای دلایل مختلف به تهران می‌آیند با مشکلات اقتصادی مواجه شده و گاهی به مددسراها (گرمخانه‌ها) مراجعه می‌کنند البته زمانی که آنها در گرمخانه پذیرش می‌شوند این سوال از آنها پرسیده نخواهد شد که آیا به دلیل مشکل اقتصادی به گرمخانه مراجعه کرده‌اید. ما آماری در این زمینه نداریم فقط مشخصات فردی و دلایل جدایی از خانواده احصا می‌شود.
حدود ۵۰ درصد زنان در گرمخانه ها سابقه اعتیاد دارند
چند درصد از افرادی که در مددسراها(گرمخانه‌های) پایتخت پذیرش می‌شوند گرفتار اعتیاد هستند؟
همه موضوعات بر اساس خوداظهاری در پرونده مددجویان لحاظ می‌شود و بر اساس آنچه ما ثبت کرده‌ایم بیش از ۶۰ درصد مردان و کمتر از ۵۰ درصد زنان در گرمخانه‌ها سابقه اعتیاد یا مصرف موادمخدر داشته‌اند.
کمتر از ۱۰ درصد پذیرش‌ها مربوط به زنان است
میزان پذیرش زنان بی‌خانمان در مددسراهای پایتخت چگونه است؟
بر اساس آماری که سال گذشته از کل مراجعه‌ها به دست آمد کمتر از ۱۰درصد مراجعات مربوط به زنان است و بیش از ۴۰ درصد از ظرفیت مددسراها یا گرمخانه ها مربوط به زنان در حال حاضر خالی است و بیشترین میزان پذیرش در گرمخانه‌های پایتخت مربوط به مردان بی‌خانمان است.
بودجه ۱۳۵ میلیاردتومانی کفایت نکرد
وضعیت بودجه‌ای برای مددسراهای پایتخت و پذیرش افراد بی‌خانمان چه میزان بوده و چه مشکلاتی در این راستا وجود دارد؟
بودجه ۱۴۰۰ هنوز در حال تدوین است و ارائه نشده ولی برای سال ۹۹ مجموعه بودجه ما اعم از سرمایه‌ای و هزینه‌ای ۱۳۵ میلیارد تومان بود که حدود ۶۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان بودجه سرمایه‌ای و بقیه مربوط به برنامه های هزینه‌ای اعم از دستمزدها، اجرای برنامه‌ها و نگهداری افراد بی‌سرپناه بود. پروژه‌های سرمایه‌ای شامل احداث گرمخانه‌ها یا مددسراهای فرامنطقه ای، مراکز خدمات سیار برای کودکان کار و و دو پروژه در حوزه کارآفرینی است.
در حال رسیدن به روزهای سخت هستیم
برای سال ۹۹ افزایش بودجه‌ای در نظر گرفته شده بود که در این زمینه از اعضای شورای شهر و شخص شهردار و معاون فرهنگی و اجتماعی قدردانی می‌کنیم ولی به دلیل افزایش چندبرابری برخی قیمت‌ها دچار چالش شدیم ولی با وجود همه مضیقه‌های مالی و کاهش درآمد شهرداری به دلیل شرایط کرونا نگهداشت اجتماعی شهر اعم از پوشش افراد بی‌سر پناه، گشت فوریت‌های اجتماعی و ارائه خدمات به کودکان کار با مشکل مواجه نشد ولی در حال رسیدن به روزهای سخت هستیم و باید فکری به حال تأمین بودجه‌ها کنیم تا کنون هزینه‌ها را مدیریت کرده‌ایم ولی شهرداری از آنجایی که به تنهایی ارائه خدمات به بی‌خانمان‌ها را انجام می‌دهد و کمکی از سوی دولت دریافت نمی‌کند با مشکلات مالی و کمبودهای بودجه‌ای مواجه شده است.
آمار ابتلای مددجویان به کرونا همچنان صفر است
از ابتدای شیوع کرونا چه تعداد از بی‌خانمان‌ها درگیر کرونا شده‌اند؟
خوشبختانه آمار ابتلا میان افراد بی‌خانمان و به عبارتی مددجویان در مددسراها صفر بوده است ولی باید به این مسأله توجه داشت که تعداد قابل ملاحظه‌ای از افراد بی‌خانمان که در گرمخانه‌ها پذیرش می‌شوند جزو افراد ثابت گرمخانه‌ها هستند و مستمر به گرمخانه‌ها مراجعه کرده و ما از آنها شناخت داریم این دسته از افراد را مطمئن هستیم که در گرمخانه‌ها دچار کرونا نشده اند ولی برخی از مراجعه‌کنندگان تنها یکبار و آن هم در فواصل نامنظم به گرمخانه‌ها مراجعه می‌کنند که به هر حال احتمال ابتلا به کرونا در میان آنها وجود دارد که البته زمانی که همه افراد به گرمخانه‌ها مراجعه می‌کنند ما لباس‌های آنها را کامل ضدعفونی می‌کنیم، به آنها ماسک می‌دهیم و در بدو ورود هم تب‌سنجی می‌شوند؛ اگر مشکلی یا علائمی از کرونا در آنها مشاهده شود و یا شرایط عمومی‌شان مساعد نباشد به اتاق قرنطینه منتقل و اورژانس آنها را بررسی می‌کند و زمانی که وضعیت آنها بهبود یافت در گرمخانه پذیرش خواهند شد که به طور کلی می‌توان گفت از میان افرادی که در گرمخانه‌ها حضور داشته‌اند تا کنون کسی مبتلا به کرونا نشده است.
تعداد قابل ملاحظه‌ای از مددکاران مبتلا به کرونا شدند
میزان ابتلای مددکاران به کرونا در مددسراها چگونه بوده است؟
تعداد قابل ملاحظه‌ای از مددکاران مددسراها(گرمخانه ها) و یا گشت‌های فوریت های اجتماعی درگیر و مبتلا به کرونا شده‌اند و خوشبختانه وضعیت آنها بهبود یافته است و مشکل خاصی در این راستا وجود ندارد.
تلاش جهت راه اندازی ۴ گرمخانه جدید
سرانجام افتتاح گرمخانه‌های جدید درپایتخت به کجا رسید؟
این موضوع همچنان در دستور کار است و در ۴ منطقه تهران زیرساخت‌های افتتاح گرمخانه نداشته‌ایم که با تأکیدهای شهردار تهران و پیگیری های معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران اقداماتی جهت رفع این مشکل انجام گرفته و از شهرداران مناطق ۲،۳، ۷ و ۱۰ که منطقه‌هایشان فاقد گرمخانه است خواسته‌ایم پیگیری‌های لازم را انجام دهند.
زیرساخت راه‌اندازی مددسرا در منطقه ۱۰ فراهم شد
اخیراً زیرساخت راه‌اندازی مددسرا در منطقه ۱۰ فراهم شده و اصلاحاتی را در دستور کار داریم که احتمالا به زودی این مددسرا جدید وارد مدار بهره‌برداری می‌شود برای سایر مناطق نیز این مسأله مورد توجه است البته باید توجه داشت که پیدا کردن ملک و زمین مناسب جهت استفاده به عنوان گرمخانه مشکل است و ملاحظات بافت مسکونی نیز در آن محدوده باید در نظر گرفته شود ولی امیدواریم به زودی مشکل نبود گرمخانه در ۴ منطقه ۲، ۳، ۷ و ۱۰ نیز مرتفع شود.
کارناوال شادی برای کودکان کار و خیابان
برنامه‌های شهرداری تهران در آخرین روز پاییز و به عبارتی برای شب یلدا چگونه بود؟
در شب یلدا در تمام گرمخانه‌ها ویژه برنامه های شب یلدا با لحاظ پروتوکل های بهداشتی برگزار شد و تلاش کردیم فضای با نشاطی برای مددجویان ایجاد کنیم همچنین کارناوال شادی برای کودکان کار و خیابان برگزار شد و پک ویژه شب یلدا به انها ارائه کردیم.
جزئیات کمپین یک بعلاوه یک
درباره اجرای کمپین یک بعلاوه یک برایمان بگویید این کمپین چه نتایجی به همراه داشته است؟
به منظور ارتقا مشارکت‌های مردمی، درکنار مشارکت سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف در امور اجتماعی، تصمیم گرفتیم تا پویش یک بعلاوه یک را در شهر تهران به مرحله اجرا دربیاوریم تا به شهروندان این پیام را بدهیم که حتی مشارکت یک نفر از آنان می‌تواند به یک نفر دیگر یاری برساند و در نهایت این جمع یک‌هاست که بی‌شمار می‌شود.
کمپین یک بعلاوه یک با همین رویکرد و با هدف تمرکز بر مشکلات و مسائل کودکان کار در شهر تهران به مرحله اجرا درآمد، این کمپین به عنوان بخشی از مجموعه چهارراه کودک فعالیت خواهد کرد، اما فعالیت آن محدود به یک مناسبت یا بازه زمانی خاص نیست، بلکه بنا داریم تا در رویدادهای مختلف نظیر نوروز، ماه مبارک رمضان، جشن عاطفه‌ها، جشن نیکوکاری، ماه محرم و موارد دیگر یک بعلاوه یک را ادامه دهیم.
اولین مرحله از کمپین یک بعلاوه یک به مناسبت شب یلدا انجام و مرحله اول این پویش با مشارکت خانواده کارکنان شهرداری تهران اجرا شد و از این عزیزان خواستیم در شرایطی که امسال امکان برگزاری مراسم شب یلدا را ندارند، معادل هزینه میزبانی‌شان از یک خانواده دیگر را به شکل ریالی به شماره حساب سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران واریز کرده و خانواده یک کودک کار را مهمان خود کنند.
طی مدت کمتر از یک هفته مبالغ قابل توجهی از سوی خانواده بزرگ شهرداری تهران به این شماره حساب واریز شد و در مجموع با مبالغ جمع‌آوری شده بیش از ۱۵۰۰ بسته حاوی اقلام و خوراکی‌های شب یلدا شامل انار، شکلات، آجیل، کنسرو تن ماهی و دیگر تنفلات برای این کودکان تهیه شد.
۵ گرمخانه سیار برای بی خانمان ها
وضعیت گرمخانه های سیار چگونه است؟
۵ گرمخانه سیاربرای بی خانمان های تهران در نظرگرفته شده و این گرمخانه ها برای افراد بی خانمانی که علاقه به حضور در ۲۰ گرمخانه دائمی شهر را ندارند، تدارک دیده شده تا هیچ کس در تهران بی سرپناه نماند.
